Voorzitter,

De jaarstukken liggen voor ons, en als ChristenUnie/SGP zijn wij toch wel enigszins bezorgd. Niet alleen over de cijfers van vandaag, maar vooral over de koers voor morgen. Want laten we eerlijk zijn: we teren te veel in op onze reserves, we geven te veel uit en het tekort loopt dit jaar op tot drie miljoen euro ten opzichte van de begroting. Dat is niet houdbaar naar de toekomst toe.

De kernvraag is dan ook: hoe draaien we deze trend om?

Als we op dezelfde voet doorgaan, dan is de begroting voor 2025 opnieuw niet sluitend – al 2,5 miljoen in het rood – en lopen we opnieuw richting een tekort van drie miljoen of meer. En als we geen keuzes maken, dan stevenen we in 2029 af op een Algemene Reserve van misschien nog maar vier tot vijf miljoen euro. Dan wordt elke tegenvaller een risico. Voor onze fractie is duidelijk: de begrotingsdiscipline moet scherper.

We begrijpen dat er keuzes zijn gemaakt om niet ‘kapot te bezuinigen’. Dat is een legitieme politieke keuze. Maar, zeker in de inhuur, formatiegroei en structurele uitgaven is meer discipline nodig. Zeker gezien het risicoprofiel en de grote opgaven waarvoor we staan als gemeente.

Daarnaast vragen we het college een grondige analyse te maken van de verdeelsleutel van het gemeentefonds. Zuidplas groeit, heeft grote jeugdzorgopgaven en ligt in een drukke randgemeente. Wij hebben het vermoeden dat we minder krijgen dan we eigenlijk zouden moeten. We willen graag de toezegging krijgen om te onderzoeken of de verdeling van het gemeentefonds wel eerlijk is voor Zuidplas.

Voorzitter, ik wil ook vooruitkijken.

Wij verwachten van het komende college dat het vooral gaat uitvoeren wat we nu met elkaar in visies hebben afgesproken. Niet meer ambities erbovenop, maar scherp zeilend langs de koers die is uitgezet. Dat betekent: geen extra geld vragen, maar binnen de eigen begroting keuzes maken. 

Dan ook nog wat andere inhoudelijke zaken.

Een betrouwbare en daadkrachtige overheid

Voorzitter, een betrouwbare overheid betekent ook: doen wat je zegt en zeggen wat je doet. En ook het handhaven van de openbare orde en veiligheid. In dit kader de volgende vraag: hoe staat het met de capaciteit van team handhaving? We krijgen signalen dat de handhavers minder vaak rondrijden. Klopt dat?

Zorg voor elkaar

In Zuidplas zijn we behoorlijk betrokken op elkaar. We zien over het algemeen gewoon om naar elkaar. Daar mogen we dankbaar voor zijn. En soms, ja soms hebben sommige inwoners de zorg nodig van een overheid/zorgverlener. En dan ziet onze fractie verschillende ontwikkelingen die ons zorgen geven.

Ten eerste rondom problematische schulden, werk en inkomen. Op de aanpak van schulden komen we bij de Zomernota nog terug, maar vanavond vragen willen we al aandacht voor de uitvoering van het Actieplan ‘Op weg naar werk’. We zien dat veel inwoners stilstaan in hun ontwikkeling en we dus onze doelstellingen niet realiseren. Dat roept bij ons de vraag op: hoe keren we deze trend van stilstand? Waar zit de mismatch in onze ondersteuning, en welke concrete stappen kunnen we nog wel zetten? 

Als tweede onze jeugd. Jongeren maken zich steeds meer zorgen over hun toekomst, en ervaren prestatiedruk. Dit raakt hun welbevinden. Ook bij deze groep lopen de betaalachterstanden op en is de schuldenproblematiek groeiende. We zien ook dat 66% van de ouders vindt dat hun kind goed geholpen wordt als jeugdhulp ontvangen. Maar dat betekent ook dat 1 op de 3 ouders níet tevreden is. Dat moeten we serieus nemen. Hebben we inzichtelijk waardoor dit komt? En wat nodig is om dit beter te doen?

Wonen in groene en veilige dorpen met goede voorzieningen

Voorzitter, Zuidplas groeit. Maar hoe bouwen we zó dat iedereen een plek vindt? Hoe bouwen we met elkaar aan gemeenschappen zodat we kunnen leven in groene en veilige dorpen met goede voorzieningen?

Nog steeds zijn de woningen erg duur. Hier lokaal kunnen we uiteraard niet bepalen wat huizen kosten. Wel kunnen we ervoor zorgen dat we doorgaan met bouwen voor onze jongeren, gezinnen en ouderen. Wonen is echt topprioriteit voor ChristenUnie/SGP. We vragen het college creatief te zijn met instrumenten, zodat we het nog meer kunnen versnellen. Ook heeft ChristenUnie/SGP nog concrete locaties in gedachten om woningbouw te realiseren. Hier zullen we bij de Zomernota op terug komen!

Eerder hebben we aandacht gevraagd voor tiny houses en is een motie van onze hand aangenomen om beleid te ontwikkelen hiervoor. Waar is het beleid?

Tot slot

Voorzitter, het is geen tijd voor extra ambitie, maar voor gericht bijsturen. Wij kiezen voor een overheid die betrouwbaar is, de financiën op orde houdt/brengt, en recht doet aan haar inwoners.

En als het aan de ChristenUnie/SGP ligt, doen we dat met scherp oog voor de menselijke maat, met lef om keuzes te maken, en met het vertrouwen dat Zuidplas veerkrachtig genoeg is om de omslag te maken.

Dank u wel.