Voorzitter,

Vandaag een jaar geleden was de begroting over 2023 reëel en sluitend, ook volgens de provincie. Nu worden we geconfronteerd met een tekort over 2023 van € 5,7 mln en dat geeft te denken.

Maar voor ik inga op de financiële paragraaf wil ik eerst stil staan bij een viertal lopende projecten en een drietal grotere ontwikkelingen namelijk de lobby-agenda, de energietransitie en flex-wonen.

Vragen over een viertal lopende projecten

1. Verkiezingen

Voorzitter over 2 weken staan de verkiezingen voor de deur en hopelijk lopen de voorbereidingen naar wens. Toch vraag ik er even naar want ik ontving vorige week een email. “U heeft zich opgegeven om te helpen op het stembureau. Nogmaals hartelijk dank daarvoor! Door een foutieve handeling in de verkiezingssoftware hebben we de aanmeldingen handmatig moeten omzetten en heeft ons bericht langer op zich laten wachten dan u van ons mag verwachten. Onze oprechte excuses.” Maar ik heb me niet opgegeven, dus rekent u niet op mij!

VRAAG: is het college het eens dat dit verwarrend over komt en is er nu inderdaad voldoende bemensing beschikbaar of achter de hand?

2. Wat wordt toekomst voor monumentale boerderij aan de ’s Gravenweg 16 (hoeve Langehof)

In 2021 is deze boerderij, gelegen onder een hoogspanningsmast, aangekocht door de gemeente. In 2022 hebben we schriftelijke vragen gesteld over het vervolg. Daarin is aangegeven dat de gemeente een partij zoekt die het rijksmonument verder in een goede staat brengt en mogelijk verder isoleert, het liefst met een maatschappelijke bestemming. 

VRAAG: Het is nu 2023 en we zijn benieuwd naar de stand van zaken.

3. Besteding erfenis sportstichting Moordrecht

In 2020 is de stichting opgegaan in de sportstichting Zuidplas en het eindkapitaal apart gezet om te besteden aan het doel van de oorspronkelijke stichting. Dit zouden beweegtoestellen in de openbare ruimte in Moordrecht moeten worden. Die staan er nog steeds niet. Ik heb eerder als antwoord gekregen dat de bestelling klaar stond maar de raad eerst geld vrij moest maken. Nu staat het in de begroting 2023 en het jaar is bijna voorbij. 

VRAAG: wanneer kunnen deze toestellen voor de mensen in Moordrecht geplaatst worden?

4. De slagbomen op de afvalbrengstations

Sinds enige tijd kan op de afvalbrengstations in Zuidplas gratis afval gebracht worden. In het verleden was dat gelimiteerd aan 12x per jaar en werd dat geregistreerd met de afvalpas. Nu staan de slagbomen open, wordt er niets geregistreerd en wordt er niet gevraagd of men wel inwoner is van Zuidplas. De service is goed, want je wordt wel geholpen met uitladen. Maar gratis afval wegbrengen bestaat niet en uiteindelijk komt deze rekening bij Zuidplas terecht en dus bij onze inwoners. Daarom dienen wij een motie in om de controle weer in te voeren op de afvalbrengstations en de slagbomen weer in gebruik te nemen. 

Dan deel 2: een drietal grotere ontwikkelingen

a. Lobby agenda wat ons betreft niet laten liggen

Op pagina 10 van de Najaarsnota lezen we de doelstelling dat per 1-1-2024 een lobby-agenda is opgesteld, maar dat dit door bestuurlijke keuzes niet verder wordt opgepakt. ChristenUnie/SGP roept het college op om toch aan de slag te gaan met de lobby-agenda. We vinden het belangrijk om onze doelen te bereiken maar kunnen en willen dat als gemeente niet alleen. Gezamenlijk met anderen belangrijke knelpunten oplossen is in deze financieel uitdagende tijden meer dan nodig, niet laten liggen dus.

b. Gebiedsontwikkeling en flex-wonen

Begin dit jaar ontvingen we de verkenning langs 4 scenario’s voor Nieuwerkerk-Noord en vanuit het Rijk heeft Zuidplas 2 mln gekregen om 400-600 flexwoningen mogelijk te maken. Het idee was om deze flexwoningen in Nieuwerkerk Noord te ontwikkelen. Tot nu toe is dat niet van de grond gekomen.

VRAAG: wanneer komt hier duidelijkheid over? ChristenUnie/SGP had vanaf het begin, en heeft nog steeds grote twijfel bij economisch haalbaar zijn van flexwonen in dit gebied. Staan we nu jaren later nog steeds op het punt dat er voorlopig niets gaat gebeuren in Nieuwerkerk Noord? 

c. Energietransitie

De opgave is groot, en er wordt naar de overheid en in dit geval de gemeente gekeken hoe we dit als samenleving gezamenlijk het beste kunnen oppakken. Op een realistische manier. Denk bijvoorbeeld aan 3.600 woningen van het gas af. Daarnaast is het de bedoeling om per 1 januari 2025 voldoende zon-op-land projecten vergund te hebben om de doelstellingen uit de RES te kunnen halen. Vanaf volgend jaar kunnen de vergunningen worden aangevraagd. 

TWEE VRAGEN HEEFT ONZE FRACTIE HIERBIJ:

1. Ziet het college dit als een realistisch traject?

2. Als de wet aangenomen wordt dat zonnepanelen niet meer gerealiseerd mogen worden op natuur- en agrarische gronden, hoe gaan wij dan onze RES-doelstelling halen?

Hetzelfde geldt voor de doelstelling dat de kassen in Oostland aardgasloos zijn per 1 januari 2026. Onze fractie vindt dit niet realistisch en is benieuwd hoe het college denkt deze doelstelling te gaan behalen. 

Graag een reactie van het college.

Tot slot voorzitter, de financiële beschouwing

CU/SGP wil opnieuw het principiële punt maken dat voor het negatieve saldo van € 5,7 mln geen dekking is aangegeven. Bij ieder amendement worden we er als raad - terecht – op gewezen om de financiële dekking aan te geven. Straks bij de begrotingsbehandeling zullen we dat ook doen. Wij vinden dat het college voor deze € 5,7 mln dan ook dekking aan moet geven. De enige dekking die wij zien is de algemene reserve en hier dienen wij een amendement ‘sluitende begroting 2023’ voor in.

De planning van investeringen

Een belangrijk element in de Najaarsnota is het doorschuiven van investeringen. Deze worden nu realistisch in de tijd gepland, toch vreest onze fractie dat nog steeds sprake is van planningsoptimisme. Voor 2024 is bijvoorbeeld € 44 mln aan investeringen in de begroting opgenomen, dit is hoger dan in de afgelopen jaren werd gerealiseerd. Zal bijvoorbeeld de € 3,1 mln van Op Moer eind 2024 inderdaad volledig zijn besteed?Het saldo in het sociaal domein

Wat we missen in de P&C producten voorzitter is een stukje duiding bij de cijfers, waardoor je meer gevoel krijgt bij het begrotingssaldo. 

Een voorbeeld is het sociaal domein Jeugdzorg en WMO. Het helpt ons als raad als we weten: in de begroting 2023 wordt uitgegaan van het kostenniveau van 2022 plus indexatie. Of door de taakstellingen wordt nu met 5% dalende kosten rekening gehouden. Telkens moeten we die vragen technisch stellen.

Zo ook bij de bijstandsuitkeringen (BUIG). In de Najaarsnota wordt een nadeel gemeld van 8 ton door fors hogere uitkeringen die gekoppeld zijn aan het minimumloon. Maar deze indexatie wordt toch wel door het Rijk vergoed? Ook dit vinden wij een belangrijke parameter: kunnen we wat betreft de bijstand toe met de rijksbijdrage of betalen we een deel uit eigen middelen. Als dat het geval is moeten we IJsselgemeenten namelijk beter bij de les houden.

VRAAG: Kan het college de raad in deze informatiebehoefte in volgende P&C producten tegemoet komen?