Voorzitter,

Het is de eerste Zomernota van dit college. En in het raadsvoorstel lezen we dat het een beleidsarme zomernota is ivm de financiële positie van Zuidplas. Die financiële positie, daar kom ik later nog op terug.  Ondanks dat het een beleidsarme nota is, staan er wel herkenbare zaken voor ons in.

Een daarvan is bijvoorbeeld veiligheid. Het veiligheidsgevoel van onze inwoners staat op een 7  en ligt boven het landelijk gemiddelde. En ook de criminaliteit. Er is een dalende trend in de criminaliteitscijfers.  Onze fractie hoort ook geluiden over soms zichtbare en merkbare jeugdoverlast of- criminaliteit. De cijfers hiervan zien we niet direct terug, maar van het college begrijpen we dat problematische jeugdgroepen wel degelijk in het vizier zijn, nauwgezet gevolgd worden en dat er samen met de politie analyses plaatsvinden. Voorzitter, een compliment aan het college hoe dit opgepakt wordt.

In mijn bijdrage ga ik in op onderstaande zaken:

1. Zorg voor elkaar
2. Van woorden naar daden
3. Wonen voor iedereen
4. Financiële positie van Zuidplas

Zorg voor elkaar

Voorzitter, CU/SGP vindt het van belang dat in gesprekken met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen de juiste verwachtingen worden gewekt. Zeker gezien de financieel lastige positie van onze gemeente is het de komende jaren des te belangrijker om duidelijk te zijn wat er van de gemeente verwacht kan worden. Onze fractie heeft recent een aantal werkbezoeken afgelegd. En wij kregen meerdere keren de indruk dat er beloften zijn gedaan die niet of moeilijk waar te maken zijn. En soms blijft het ook te lang stil vanuit de gemeente, horen ze niets. Daarom onze oproep: wees helder over onze mogelijkheden en wanneer men iets van de gemeente mag verwachten. En “nee” is natuurlijk ook een antwoord.

En nu ik het toch over een oproep heb, enige tijd geleden deed de voorzitter van de lokale afdeling van de NPV ook een oproep. En wel naar de gemeente om met elkaar in gesprek te gaan. De NPV ziet de vraag naar informele zorg toenemen. En zij vragen een visie hierop van de gemeente. Dat gaat dus breder dan de NPV, maar vraagt wel verdere doordenking en actie van het college. Heeft het college dit signaal of dergelijke signalen ook ontvangen? En kunt u ons toezeggen met deze partij of partijen in gesprek te gaan?   

We zien in deze zomernota meerdere beheersmaatregelen om de toenemende zorgvraag voor te zijn. CU/SGP vindt preventie belangrijk. Het is nl een van de knoppen waar we aan kunnen draaien. Maar vooral de inwoner is erbij gebaat. We zien echter niet terug dat de POH GGZ jeugd, of het schoolmaatschappelijk werk of jeugdhulp op school de zorgvraag voor is. Dus dat preventie werkt. Het is daarom niet te beoordelen of uitbreiding van dergelijke aanpakken wenselijk is of niet. CU/SGP ziet graag meer onderbouwing en vragen het college daar zicht op te krijgen. Geen uitgebreide rapportages met aantallen en bereikcijfers, maar een onderbouwd verhaal van het college. Kunt u dit met ons delen?

Over de voortgang en ambitie op de gemeentelijke communicatie maakt de fractie van CU/SGP zich zorgen. We lezen in de Zomernota dat we eind 2026 minimaal 70% van onze communicatie op B1 niveau willen hebben. Zodat onze inwoners begrijpen waarover het geschrevene gaat (pag 9). Dat kan toch niet de doelstelling zijn? Doelstelling moet toch altijd begrijpelijke communicatie zijn. Tijdens de tafeltjesavond werd ons duidelijk dat de overige 30% bijvoorbeeld betrekking heeft op juridische teksten. Maar is het niet juist van belang dat een juridische tekst , met in veel gevallen een besluit met mogelijk juridische consequenties,  voor de ontvanger duidelijk moet zijn? Daarom dienen wij hier een motie voor in, samen met het CDA, D66 en PvdA/GL, die het college oproept om direct aan de hand van de uitkomsten van de quickscan aan de slag te gaan met het vereenvoudigen van de gemeentelijke communicatie.

Van woorden naar daden

Voorzitter, hier gaat het over de warmte- en energietransitie. En onze fractie vraagt zich af wat er nu gebeurd is van 21 december 2021 (TVW) tot heden. De sector wil heel graag verduurzamen, maar waarom blijven stappen nu uit? Graag een reactie van het college.

 In het coalitieakkoord/collegeprogramma staat de ambitie dat er 3600 bestaande woningen van het gas/opwek X TJ aan elektriciteit haalbaar zijn met de huidige gang van zaken. Onze fractie constateert dat we achterlopen met de RES en de warmtetransitie is nog niet gestart. Op onze vraag hierover bij de tafeltjesavond kregen we geen antwoord. Maar de noodzaak is er wel. Dus we roepen het college op om hier echt een tandje bij te zetten en vaart te maken om met een gedegen, inhoudelijk plan te komen.

Voorzitter, u begrijpt ook onze behoefte om hier over bijgepraat te worden. Er is een infonota toegezegd en wanneer kunnen wij die nota verwachten?

Wonen voor iedereen

Voorzitter, de titel van het coalitieakkoord is “Ruimte voor iedereen” En daar valt wonen ook onder. En waarom lukt het dan maar niet om voortvarend aan de slag te gaan met het creëren van andere woonvormen?  Om de woonwensen van onze inwoners concrete vorm te geven? Het zal de doorstroming op de huizenmarkt goed bevorderen. Zodat ook starters een kans krijgen. Graag een reactie van de wethouder.

En in andere plannen zijn we voortvarend bezig. Denk alleen maar aan de plannen rondom het Middengebied of het Vijfde Dorp. Heel veel tijd en aandacht gaat daarnaar uit. We merken het ook aan onze eigen agenda hoeveel tijd dit vraagt. Gemakkelijk blijven andere zaken dan langer liggen. En daar maakt CU/SGP zich ook zorgen over. Komen andere plannen niet in de knel? Hoe is nu de verhouding is tussen de ambtelijke inzet van het vijfde dorp tov de andere ruimtelijke plannen in Zuidplas?  Graag een reactie van de wethouder.

Zuidplas is een ontwikkelgemeente. Dat zien we aan de bouwplannen, de energietransitie, het recreatievraagstuk en ga zo maar door. Dat biedt ook kansen voor ontwikkelingen in Zuidplas. Inwoners komen daardoor met ideeën die ook Zuidplas mooier en aantrekkelijker kunnen maken. Laten we onze ogen daarvoor openhouden en die ideeën een kans geven. Maar het kan ook zo zijn dat het ergens gaat knellen. Dat ontwikkelingen door de Provincie belemmerd worden. CU/SGP roept het college op om meer de randen van het gesprek met de Provincie op te zoeken. Om te zoeken naar oplossingen voor onmogelijkheden. Als voorbeeld denken we aan de casus Zaaipad en NWK Noord. Maar er zijn er natuurlijk nog meer. Graag een reactie van het college.

Waar gewoond wordt, daar is ook de bereikbaarheid belangrijk. En waar steeds meer gebouwd wordt, daar gaat de bereikbaarheid steeds meer onder druk staan. En dat merken we ook in Zuidplas. Hoe goed we ons ook focussen op wandelpaden, fietspaden, het OV, de auto is niet meer weg te denken uit onze samenleving. En door onze bouwplannen zal het aantal auto’s ook toenemen. Denk aan het Vijfde Dorp en Knibbelweg Oost die aangesloten worden op onder andere de N219. Dat betekent natuurlijk ook iets voor deze weg. Op den duur zal een verdubbeling van de N219 noodzakelijk zijn, zoals CU/SGP bij de behandeling van het gebiedspaspoort Zevenhuizen aanhaalde. Daarom is het goed om dat nu al met de Provincie te bespreken. We zijn blij met de toezegging van de wethouder bij het PRO hierop.

En dan als laatste bij dit onderwerp, de verkeersveiligheid. Enige tijd geleden is er een Prikker op de Kaart ontwikkeld, waar inwoners gevaarlijke situaties konden aangeven. Het is al enige tijd geleden en er is verder weinig nieuws wat er nu daadwerkelijk mee gedaan is.

Onze fractie heeft tijdens het werkbezoek in Moerkapelle ook over een tweetal onveilige plaatsen gehoord waar vaak ongelukken gebeuren. Voorzitter, wat wordt er gedaan met klachten over onveilige verkeerssituaties? Of waar vaak ongelukken gebeuren en aangifte van gedaan wordt?

En waar wordt nu op gestuurd bij aangegeven verkeersonveilige plaatsen? Is dat de prikker op de kaart, zijn dat de ongelukken die er gebeuren, of zijn dat de klachten die bij de gemeente binnenkomen. Voorzitter, wat is de verhouding tussen die drie? Waar wordt op gestuurd? Graag een reactie van het college.

Financiën

Hoe komen we dit najaar tot een sluitende begroting, deze prangende vraag hangt – als gevolg van inflatie en andere kostenverhogingen – ook boven deze Zomernota.

Wat onze fractie betreft hanteren we dezelfde kaders als in het vorige herstelplan, met een evenwichtige afweging tussen de thema’s 1) Andere wijze van dienstverlening 2) Inzetten op zelfredzaamheid 3) Inclusiviteit (mensen boven stenen) 4) De gebruiker betaalt en 5) Geen onomkeerbare bezuinigingen in het voorzieningenniveau. Hierbij ook een evenwicht tussen extra opbrengsten en schrappen uitgaven.

Daarbij zijn ook de in de Zomernota nieuw opgevoerde posten voor ons inzet van de discussie. Om enkele voorbeelden te noemen:

• We investeren 7,5 ton extra in formatie voor duurzaamheid, kan dit deels door bestaande formatie te bekostigen uit de extra rijksbijdrage (blz 79)
• De taakstelling voor Stichting ZO! vervalt nu volledig terwijl vorige maand bij de zienswijze is  gesteld dat ‘Door de taakstelling te laten staan Stichting ZO! wordt gestimuleerd om te blijven kijken of ze efficiënter en/of effectiever kunnen werken.’ Hierover wordt toch nog het gesprek met de stichting aangegaan?
• Ook het onderzoek naar uitbesteding van de belastingfunctie, in combinatie met structureel 2,5 ton extra budget voor deze afdeling. Weten we nu al dat uitbesteden zoveel duurder is dan zelf uitvoeren, of moeten we daar eerst het onderzoek voor afwachten.

Ook zien we in de Najaarsnota steeds forse meevallers op afschrijvingen door latere realisatie van investeringsprojecten. U begrijpt voorzitter dat wij nog niet overtuigd zijn dat er echt voor het genoemde bedrag van ongeveer € 7 miljoen aan maatregelen genomen moet worden.

Ons valt op dat de Zomernota’s negatief zijn waarna uiteindelijk in het najaar de soep toch wat minder heet lijkt te worden gegeten. Wil het college nog eens naar de uitgangspunten kijken om in de zomer een zo reëel mogelijk perspectief neer te leggen? We zien bijvoorbeeld dat de areaaluitbreiding en indexatie OZB nog niet in de Zomernota zijn opgenomen, rekenen we onszelf daarmee niet arm?

En wil het college kijken of er nog ruimte zit in de stelpost groei van € 2,3 miljoen. Veel budgetten zijn toch al voor extra inwoners bijgeplust zoals de formatie en de gemeenschappelijke regelingen.

Daarnaast een uitgangspunt waar we misschien te veel risico nemen. Het rijk compenseert ons in 2024 voor 4,2% inflatie, toch gaan we zelf uit van een kostenstijging in de programma’s van 3,1%. Het lijkt ons veel veiliger om hier dezelfde percentages te hanteren Hoe kijkt het college hiernaar?

Tot slot: gezien onze investeringsplannen is de renteverwachting voor onze fractie een zeer belangrijke parameter. Al 4 jaar lang stellen we technische vragen over de rentes die we verwachten aan de bank te moeten betalen op nieuwe leningen. In de uitgangspunten lezen we nog steeds niets hierover, het blijft bij de constatering dat in 2026 voor € 1 miljoen extra te betalen rente in de begroting wordt opgenomen. Wij willen daarom vanaf de Begroting 2024 inzichtelijk hebben wat per jaar de renteverwachting is waarmee wordt gerekend, zodat we het gesprek erover kunnen voeren. Kan de wethouder dit toezeggen?

Afsluiting

Voorzitter, ondanks een beleidsarme zomernota is er door een lastige financiële situatie nog genoeg te doen. We gaan een uitdagende tijd tegemoet waarin we moeilijke keuzes moeten maken. En bij al dat werk wens ik het college, de ambtenaren en de raadsleden God’s zegen toe.